4.ünitede yer alan “Kiralık Ev” adlı videoda ev arama, kiralama, emlakçıyla görüşme diyaloglarında kullanılan kalıp ifade ve davranışları ön plana çıkarmaya çalıştık.
Yardımsever Türkler
Yaptığımız ankette en popüler yorumlardan biri Türklerin yardımsever olmalarıyla ilgiliydi. Ankete katılanlar, Türklerin özellikle yer soran yabancılara yardım etme çabalarından bahsederek şu yorumları yapmışlardır:
“Türklere yer sorarsanız, sadece tarif etmekle kalmaz, sizi o yere kadar götürebilirler.”
“ Bir Türk’e yer sorduğunuzda eğer o yeri kendisi bilmiyorsa size bilen birini bulur.”
“ Türklere bir yerle ilgili soru sorduğunuzda sadece o yeri göstermekle kalmaz o yerle ilgili bildiği her şeyi size anlatabilir.”
Buna benzer yorumlardan da anlaşılacağı gibi Türkler yer sorana yardım etmeyi sever hatta bu işi kendilerine görev bilirler. Özellikle yabancı biri yer sorulduğunda “bilmiyorum” demekten hoşlanmazlar, çünkü yardım edemedikleri için üzülürler. Birçok yabancı arkadaşımın yer sorduklarında kendilerini gidecekleri adrese kadar götüren Türklerle ilgili anısı olduğunu biliyorum.
Soruyu soran bir yabancı değil, Türk de olsa bu durum değişmez. Tabii ki alışkın olmayanlar için bu davranışın garip ya da rahatsız edici geldiğini söylemek gerekir.
Emlakçıda
Türkiye’de ev arama, kiralama ya da satın alma süreci aslında birçok ülkede olduğu gibidir.
Bu konuya başlamadan önce Türkçede “ev”, “apartman”, “daire” kavramlarını açıklamak gerekir. Türkçede “apartman” “daire”lerden oluşan büyük katlı binalar anlamında kullanılmaktadır. Ev ise İngilizcedeki “home” sözcüğü gibi kişilerin yaşadığı konutu adlandırmasıdır.
Eskiden tek ya da en fazla iki üç kattan oluşan büyük konutlarda ve geniş aile düzeni içinde yaşayan Türkler, zaman içinde ekonomik ve toplumsal değişime ayak uydurarak çekirdek aileleriyle apartman yaşamına geçmeye başlamışlardır.
Türkiye’de çok katlı apartman yaşamı 19.yüzyıl sonlarında başlamış, zaman içinde değişime uğrayarak çeşitlenmiştir. Türkiye’de yıllar içinde nüfusun artması ve bu nüfüsun önemli bir kısmının daha çok ekonomik nedenlerle büyük şehirlere göç etmesi bu şehirlerde apartman yaşamını bir anlamda zorunlu kılmıştır. Örneğin en son yapılan nüfus sayımına göre (31.12.2017) Türkiye nüfusu 80.810.525 iken sadece İstanbul’da yaşayanların sayısı 15.229.231’dir. Yani Türkiye nüfusunun %18,6’sı İstanbul’da yaşamaktadır.1 Diğer büyük şehirlerde de (izmir, Ankara, vb.) İstanbul kadar olmasa da nüfus yoğunluğu dikkat çekicidir.
Hem nüfus artışı hem de yer problemi şehirlerde giderek daha uzun ve daha çok apartmanlar yapılmasına neden olmuştur. Son zamanlarda ise apartmanların birleşiminden oluşan “site”ler, şehirlerde yaşayanlar için popüler yaşam alanları haline gelmeye başlamıştır. Farklı büyüklüklerde ev bulmanım mümkün olduğu bu sitelerin birçoğunda park, spor salonu, havuz vb. olanaklar da bulunması sınırlı zamanı olan şehir insanlarını site yaşamına yöneltmiştir.
Müstakil evler ise büyük şehirler için hem bulunması zor, hem de oldukça pahalı konutlardır. Var olan alanları ekonomik kullanmak gerektiğinden Türkiye’de büyük şehir merkezlerinde müstakil evler görmek pek mümkün değildir. Bu tarz evlerde yaşamak isteyenlerin şehirden biraz uzaklaşmaları gerekmektedir. Alan sorunu olmayan daha çok köy ve benzeri küçük yerleşim yerlerinde her türden müstakil evler görmek mümkün olsa da son yıllarda apartman yaşamının Türkiye geneline yayıldığını söylemek yanlış olmaz.
Ev arama ve kiralama konusuna geri dönersek izlediğiniz videoda müşteri ve emlakçı arasında geçen diyalogda yer alan bazı kalıp soru ve ifadeler dikkatinizi çekmiştir.
Doğal olarak ev kiralanacağı zaman kişilerin ihtiyaçlarına göre bazı kriterler ön plana çıkmaktadır. Bunlardan en önemlisi tabii ki konumdur. İzlediğiniz videoda bir öğrenci için arandığından evin okula ya da toplu taşımaya yakın olması tercih ediliyor. Bunun dışında evin yeni olması, ara kat olması, ve ısıtma sisteminin olması gibi özelliklerinin de ev kiralamada öne çıktığını görüyorsunuz.
Birçok yerde olduğu gibi Türkiye’de de ev kiralanırken ev sahibi ve kiracı arasında bir kontrat yapılır ve sonraki yıllardaki kira artış oranı ve kiralama koşulları bu kontrata göre belirlenir. Genellikle aylık olmakla birlikte bazı yerlerde yıllık kira da talep edilebilir. Türkiye’de genellikle ev sahipleri kiraladıkları evler için en az bir kira bedelinde depozito isterler. Eşyalı evler için bu miktar daha yüksek olabilir. Kiracı evden çıkarken evde hasar yoksa ödediği depozitoyu geri alır. Her yerde olduğu gibi emlakçılar da kiraladıkları evler için belli miktarlarda ücret talep ederler.
Ayşin Önder
Her hakkı saklıdır.
Yazının bir kısmı ya da tamamı kaynak gösterilmeden kopyalanamaz.
Yararlanılan kaynaklar
1 http://www.tuik.gov.tr/HbGetirHTML.do?id=27587
http://tubaked.tuba.gov.tr/index.php/tubaked/article/download/217/226
Leave A Comment