Türklerde Selamlaşma

Çok kısa olan ilk videoda selamlaşma tanışma dialoğuna, öğrencilerin kendi aralarında konuşurken ve öğretmenleriyle konuşurken kullandıkları dile dikkat çekmeye çalıştık. Türklerde hem selamlaşma hem de tanışma diyaloglarında resmi ve günlük kullanımlar söz konusudur.

Tanışma – Selamlaşma

Türkçe’de tanışma selamlaşma diyaloglarında bazı sözcük ve soru kalıplarının da resmi ve günlük kullanımları vardır. Resmi kullanım hem “siz” kullanımı hem de sözcük sonlarına eklerle de yapılır. “Adın ne?” “Hoşgeldin” günlük bir kullanımken “Adınız ne?” “Hoşgeldiniz” resmi bir kullanımdır. Bu yapılar çoğul kişilere hitap edilirken de kullanılınır.

Nasılsınız? Nasılsın? N’aber?

Benzer bir durum “Nasılsın?” sorusu için de geçerlidir. “Nasılsınız?” resmi ve çoğul “Nasılsın?” günlük kullanımdır. Bunlar dışında “N’aber?” sorusu özellikle gençler arasında çok yaygın olarak kullanılır; ancak bu soru, sadece yaşça ve ilişki bakımından birbirine yakın kişiler arasında kullanılılabilir. “Siz” diye hitap edilen kişilere “n’aber?” denmesi hoş karşılanmaz.

Bu videoda da öğrenciler birbirleriyle selamlaşırken günlük, hocalarıyla selamlaşırken resmi kalıpları kullanıyorlar.

Ne zaman “sen”? Ne zaman “siz”?

Biriyle ilk kez tanışıyorsanız ya da bu kişiyi hiç tanımıyorsanız ya da tanıyor olsanınız bile samimi değilseniz,
Bu kişi sizden yaşça oldukça büyükse,
Bu kişi sizin öğretmeniniz, müdürünüz, patronunuz ya da yakın olmayan bir çalışma arkadaşınızsa

Bu kişiye “siz” diye hitap etmek uygun olur. Tanışılan kişiye ile yakın bir ilişki içinde görüşmeye devam ediliyorda artık kişiler arasında “sen” kullanımı başlar. Türklerde “büyüklere saygı” önemli bir değerdir ve bu nedenle yaşça büyük kişilerin ilk kez tanışıyor olsalar bile kendilerinden küçüklere “sen” diye hitap etmesi normal karşılanır. Çocukların ise toplum içinde kendilerinden büyüklere “siz” demesi beklenen bir durumdur; ancak aile içindeki büyüklere nasıl hitap edeceği aile içi ilişkilere bağlıdır.

Türklerle tanışırsanız;

Türkler samimi insanlardır. Yeni insanlarla tanışmayı ve sobet etmeyi severler.

Yaptığımız ankette bu konuyla igili yabacılardan şu yanıtlar geldi:

“Türkler tanıtıkları insanla çok çabuk samimi olurlar.”

“Türkler çok sosyalleşmeyi ve sohbet etmeyi severler.”

“Türkler canayakın insanlardır ve dokunarak konuşmayı severler. Onlarla

vedalaşmak uzun sürebilir. Herkese selam söylerler.

“Türkler başkalarının hayatları hakkında rahatlıkla özel sorular sorabilirler. Evli

misin? Çocuğun var mı? gibi.

“Türkler aileniz hakkında soru sormayı severler.”

Tanıştığınız Türklerden bu tür davranışlar görürseniz şaşırmayın. Bu gözlemler doğru; ancak tabii ki her ortam ve kişi için geçerli değil. Özellikle resmi ortamlarda bu tür davranışlara pek rastlamazsınız.

Ama şu bir gerçek ki; günlük yaşamda Türkler sıcak ve samimi insanlardır ve resmiyetten çok hoşlanmazlar.

Ayşin Önder

Yazının bir kısmı ya da tamamı kaynak gösterilmeden kopyalanamaz.